نگهداری از پرندگان خانگی به خصوص مرغ و خروس، در حیاط خانههای روستایی و شهرهای کوچک در ایران بسیار معمول است. این پرندگان راهی مناسب برای درآمدزایی و همچنین تامین نیازهای پروتئینی خانوارهای روستایی به شمار میروند. این مرغها که معمولا از نژادهای بومی هستند، هم نسبت به انواع آب و هوای ایران سازگارتر هستند و هم برای تخم مرغ و هم برای گوشت، پرورش پیدا میکنند. این مرغهای بومی کمتر از سایر نژادهای پرورشی و اصلاح شده صنعتی، بیمار میشوند و مقاومت بدنی بالایی دارند. مرغهای خانگی نیز اما ممکن است به بیماریهای شایع در میان دیگر ماکیان دچار شوند. بیماری عفونی مرغ یکی از شایعترین بیماریهایی است که مرغها و جوجهها به آن دچار میشوند و در این میان سرماخوردگی یکی از شایعترین بیماریهای عفونی محسوب میشود. در این مقاله قصد داریم تا با این بیماری و علائم آن در مرغها آشنا شویم و ببینیم که برای درمان سرماخوردگی مرغ خانگی چه باید کرد؟
چرا مرغهای خانگی دچار سرماخوردگی میشوند؟
گفتیم که نژادهای بومی که بیشتر در منازل نگهداری میشوند، مقاومت بدنی بالایی در برابر انواع بیماریها دارند اما آنها نیز از انواع بیماریها، کاملا مصون نیستند. به علاوه در نگهداری مرغها در منزل از امکانات و تجهیزات پیشرفته مرغداریهای صنعتی خبری نیست. تجهیزات ابتدایی نگهداری این پرندگان ممکن است آنها را در معرض شرایط ناخواستهای قرار دهد.
به عنوان مثال نبود تجهیزات گرمایشی در فصول سرد ممکن است به بیمار شدن پرندگان منجر شود و یا نبود قفسهای پرورش پرندگان باعث شود تا بیماری سریعتر در میان گله گسترش پیدا کند. از طرف دیگر نبود آبخوری و دانخوریهای مجزا و یا مکانیزه ممکن است به آلوده شدن دیگر مرغها و یا جوجهها منجر شود و درمان سرماخوردگی مرغ خانگی را سختتر خواهد کرد. همچنین همان طور که میدانیم در مرغداریهای بزرگ صنعتی، محیط مرغداری کاملا در برابر عوامل بیماریزای خارجی مانند دیگر پرندگان، قرنطینه میشود اما در مرغداریهای کوچک خانگی این امکان وجود ندارد.
سرماخوردگی در مرغهای خانگی چه علامتهایی دارد؟
بیماریهای ویروسی زیادی در بین پرندگان و مرغهای خانگی به صورت شایع دیده میشود. برخی از این بیماریهای ویروسی مانند آنفولانزای فوق حاد پرندگان، ممکن است در مدت کوتاهی به تلف شدن بیشتر گله منجر شود. اما بیشتر ویروسهای سرماخوردگی در بین مرغها خفیفتر از آنفولانزا است و حتی ممکن است علائم چشمگیری نیز نداشته باشد. اما ویروسهای سرماخوردگی معممولا با سستی و بیحالی، عطسه، لرزش بدن مرغ، کاهش و یا قطع شدن تخمگذاری، کم شدن اشتها، تورم صورت و اطراف چشم، مشکلات گوراشی و نوک زدن غیر طبیعی پرنده خود را نشان میدهند.
بیشتر بخوانید: غذای مرغ در تابستان باید چگونه باشد؟
درمان سرماخوردگی مرغ خانگی چگونه انجام میشود؟
بسیاری از سرماخوردگیهای معمولی به خودی خود بهبود مییابند اما راهکارهای زیر باعث میشود تا از سرایت بیماری پیشگیری شده و پرنده زودتر بهبود پیدا کند.
- مهمترین و اولین اقدامی که در هنگام رویت یک پرنده بیمار باید انجام دهید، جداسازی پرنده از گله است. برای این منظور مکانی گرم را برای پرنده بیمار در نظر بگیرید که به طور کلی جدا از محوطه سالن و مرغداری باشد.
- برای درمان بهتر و سریعتر پرنده بیمار، بهتر است از مکملها و ویتامینها استفاده کنید. برای این منظور از ویتامینها به صورت محلول در آب به مدت یک تا دو روز برای مرغ و یا جوجه بیمار استفاده کنید.
- برای درمان سرماخوردگی مرغ خانگی، آب کافی در دسترس مرغ بیمار قرار دهید و اگر خود پرنده قادر به مصرف آب نبود میتوانید با قطره چکان و یا قاشق به او آب کافی بخورانید. آب، دمای بدن پرنده بیمار را کاهش داده و متابولیسم را افزایش میدهد و به دفع سریعتر عوامل بیماریزا کمک خواهد کرد.
- پرنده بیمار باید غذای کافی دریافت کند و اگر قادر به غذاخوردن نیست می توانید برای بلع بهتر، از غذاهای خمیری و سرنگ برای غذا دادن به مرغ و یا جوجه استفاده کنید.
- از دادن دارو و مواد دارویی و غذایی مختلف بدون تجویز دامپزشک خودداری کنید.
- مصرف آنتی بیوتیک تنها در موارد درمان عفونت گلوی مرغ کارساز است و در درمان سرماخوردگیهای ویروسی تاثیری ندارد. استفاده از آنتی بیوتیک به صورت خودسرانه و در دوز نامناسب و در زمان اشتباه علاوه بر این که تاثیری در درمان سرماخوردگی مرغ خانگی ندارد، باعث ایجاد مقاومت به آنتی بیوتیکها در بدن پرنده نیز خواهد شد.
راههای پیشگیری از سرماخوردگی مرغهای خانگی
هر گونه بیماری در مرغها، به کاهش کارایی و بازده تولید در مرغداری شما منجر خواهد شد. در مرغهایی که دچار سرماخوردگی میشوند، تخمگذاری بسیار کاهش پیدا میکند و به علاوه هر گونه بیماری در مرغهای جوان باعث کم شدن سرعت رشد و وزنگیری آنها میشود. درمان سرماخوردگی مرغ خانگی به علاوه زمانبر و پرهزینه است. نکاتی وجود دارد که با رعایت کردن آنها میتوانید بیماری از جمله بیماری عفونی مرغها را به حداقل برسانید. از جمله:
- مرغداری و قفس نگهداری مرغها باید هر روز از کود و دیگر آلودگیها پاک شود. هر ماه نیز باید مرغداری را کاملا پاکسازی و ضدعفونی کنید.
- برای مرغداری باید وسایل گرمایشی و تهویه مناسب در نظر بگیرید. تغییرات ناگهانی دمایی ممکن است زمینه را برای بروز بیماریهای عفونی از جمله سرماخوردگی مهیا کند.
- هر روز آب و جیره اضافی را از لانه خارج کنید. به علاوه آبخوری و دانخوری باید در فواصل منظم تمیز و ضدعفونی شوند. سعی کنید از مدلهای آبخوری و دانخوری که حالت آویزان دارند استفاده کنید تا میکروبها وارد جیره و آب نشوند.
بیشتر بخوانید: پرورش کبک در خانه
مزایای استفاده از قفس در پیشگیری و درمان سرماخوردگی مرغ خانگی
به طور کلی دو روش عمده و اصلی برای نگهداری پرندگان از جمله کرغهای خانگی وجود دارد. اولین روش استفاده از سیستم بستر و دومی استفاده از قفسهای مخصوص نگهداری مرغها است. این قفسها که به صورت طبقاتی و از جنس فولاد گالوانیزه هستند، به بهبود شیوههای مدیریت مرغداری کمک زیادی میکنند.
گفتیم که اولین اقدام برای درمان سرماخوردگی مرغ خانگی جداسازی مرغهای بیمار، از بقیه گله است و نگهداری در قفس به این جداسازی کمک زیادی میکند. به علاوه استفاده از قفس به دلیل راحتتر شدن تمیزکاری کود پرندگان، آب و غذا دادن به مرغها و نیز جمع آوری تخم مرغها، نیاز به رفت و آمد زیاد در مرغداری را از بین میبرد و احتمال ورورد عوامل بیماریزا به حداقل خواهد رسید.
جداسازی مرغها با این روش نیز احتمال سرایت بیماری را کمتر میکند. همچنین کود مرغ که عامل مهمی در آلوده کردن دیگر مرغها به شمار میرود، با استفاده ار قفس، سریعتر جمع آوری میشود. قرنطینه کردن مرغهای بیمار برای درمان سرماخوردگی مرغ خانگی نیز با این روش آسانتر انجام میشود. نگهداری مرغهای خانگی در قفسهای مخصوص، یکی از مهمترین عوامل پیشگیری کننده و مدیریتی برای کنترل بهتر انواع بیماریها در مرغداریهای خانگی است. خرید قفس ممکن است کمی گرانتر از استفاده از بستر به نظر برسد اما عامل مهمی در بهبود راندمان و تولید نهایی مزرعه شما است.
سوالات متداول
گفتیم که نژادهای بومی که بیشتر در منازل نگهداری میشوند، مقاومت بدنی بالایی در برابر انواع بیماریها دارند اما آنها نیز از انواع بیماریها، کاملا مصون نیستند. به علاوه در نگهداری مرغها در منزل از امکانات و تجهیزات پیشرفته مرغداریهای صنعتی خبری نیست. تجهیزات ابتدایی نگهداری این پرندگان ممکن است آنها را در معرض شرایط ناخواستهای قرار دهد. به عنوان مثال نبود تجهیزات گرمایشی در فصول سرد ممکن است به بیمار شدن پرندگان منجر شود و یا نبود قفسهای پرورش پرندگان باعث شود تا بیماری سریعتر در میان گله گسترش پیدا کند. از طرف دیگر نبود آبخوری و دانخوریهای مجزا و یا مکانیزه ممکن است به آلوده شدن دیگر مرغها و یا جوجهها منجر شود و درمان سرماخوردگی مرغ خانگی را سختتر خواهد کرد. همچنین همان طور که میدانیم در مرغداریهای بزرگ صنعتی، محیط مرغداری کاملا در برابر عوامل بیماریزای خارجی مانند دیگر پرندگان، قرنطینه میشود اما در مرغداریهای کوچک خانگی این امکان وجود ندارد.
بیماریهای ویروسی زیادی در بین پرندگان و مرغهای خانگی به صورت شایع دیده میشود. برخی از این بیماریهای ویروسی مانند آنفولانزای فوق حاد پرندگان، ممکن است در مدت کوتاهی به تلف شدن بیشتر گله منجر شود. اما بیشتر ویروسهای سرماخوردگی در بین مرغها خفیفتر از آنفولانزا است و حتی ممکن است علائم چشمگیری نیز نداشته باشد. اما ویروسهای سرماخوردگی معممولا با سستی و بیحالی، عطسه، لرزش بدن مرغ، کاهش و یا قطع شدن تخمگذاری، کم شدن اشتها، تورم صورت و اطراف چشم، مشکلات گوراشی و نوک زدن غیر طبیعی پرنده خود را نشان میدهند.
مرغداری و قفس نگهداری مرغها باید هر روز از کود و دیگر آلودگیها پاک شود. هر ماه نیز باید مرغداری را کاملا پاکسازی و ضدعفونی کنید. برای مرغداری باید وسایل گرمایشی و تهویه مناسب در نظر بگیرید. تغییرات ناگهانی دمایی ممکن است زمینه را برای بروز بیماریهای عفونی از جمله سرماخوردگی مهیا کند. هر روز آب و جیره اضافی را از لانه خارج کنید. به علاوه آبخوری و دانخوری باید در فواصل منظم تمیز و ضدعفونی شوند. سعی کنید از مدلهای آبخوری و دانخوری که حالت آویزان دارند استفاده کنید تا میکروبها وارد جیره و آب نشوند. چرا مرغهای خانگی دچار سرماخوردگی میشوند؟
سرماخوردگی در مرغهای خانگی چه علامتهایی دارد؟
راههای پیشگیری از سرماخوردگی مرغهای خانگی را نام ببرید؟
2 پاسخ
سلام ایا میشه برای درمان سرماخردگی مرغ از قرص کلداکس وسیپرو فلوکساسین استفاده کرد؟
سلام و احترام، خیر. لطفا مخلوط سیر رنده شده و ماست رو توی حلق پرنده بریزید.
سوالی بود در خدمتتون هستیم