طرح توجیهی پرورش مرغ بومی چیست؟ + [ توضیح کامل ]

در این مقاله قصد داریم تا با برنامه پرورش مرغ بومی که در اصطلاح طرح توجیهی پرورش مرغ بومی نامیده می شود آشنا شویم. در این طرح‌های توجیهی همچنین به بررسی فضای لازم برای پرورش مرغ بومی، تجهیزات و تدارکات لازم و دیگر نکات مهم در این امر خواهیم پرداخت. پرورش مرغ، یکی از کسب و کارهای مهم و اساسی در زمینه پرورش دام و طیور به شمار می‌رود. گوشت مرغ و تخم مرغ، یکی از محصولات پروتئینی مهم در کشور ما به شمار می‌رود که می‌توان گفت اولین منبع پروتئینی در سفره ما ایرانیان محسوب می‌شود. تولید این دو محصول مهم و استراتژیک به دلیل بازار خوب و مصرف بالا، همواره در کشور ما با استقبال زیادی روبه‌رو بوده و خواهد بود.

ابر مرغداری‌های صنعتی معمولا برای تولید محصول که می‌تواند گوشت مرغ و یا تخم مرغ باشد، از نژادهای اصلاح شده بیشتر خارجی و مطرح جهانی استفاده می‌کنند. بالا بودن راندمان تخم گذاری و وزن‌گیری این نژادها باعث شده تا استقبال زیادی از این نژادها صورت بگیرد. از طرف دیگر این نژادهای اصلاح شده مرغ مشکلاتی نیز ممکن است در امر تولید داشته باشند. در سال‌های اخیر توجه ویژه‌ای در سطح جهان و ایران برای افزایش پرورش نژادهای مرغ بومی در بین تولیدکنندگان به وجود آمده است.

طرح توجیهی پرورش مرغ بومی: چرا پرورش مرغ بومی؟

نژادهای مرغ بومی، نقش مهمی در اقتصادهای روستایی در اکثر کشورهای در حال توسعه ایفا می‌کنند. پرورش این نژادها از مرغ و جوجه، با توجه به درآمد فرعی خود تاثیر عمده‌ای را برای اقشار کشاورز و مردم ساکن شهرهای کوچک و روستاها ایفا می‌کنند. عملکرد مرغ‌های بومی را می‌توان با تغییر در شیوه‌های پرورش، تغذیه و بهداشت مرغداری‌ها، بهبود بخشید. مرغ‌های بومی از دیرباز در روستا‌ها و شهرهای کوچک و بزرگ ایران در تعداد کم و یا زیاد پرورش داده می‌شده است. این نژادهای بومی در سال‌های اخیر به صورت بهینه مورد اصلاح نژادی قرار گرفته‌اند و بازدهی اولیه آن‌ها بالا رفته است.

به علاوه این مرغ‌های بومی با آب و هوای ایران و بیماری‌هایی که ممکن است به آن دچار شوند، سازگاری بیشتری داشته و بهتر از مرغ‌های اصلاح نژادی خارجی با آن کنار می‌آیند. مرغ‌های بومی همچنین پرجنب و جوش‌تر، قوی‌تر و پرخور‌تر از دیگر نژادهای مرغ هستند. تخم مرغ بومی نیز در بازارهای ایران به دلایل گوناگون، با قیمت‌های بیشتری به فروش می‌رسد. با داشتن آگاهی بهتر درباره این نژاد از مرغ و همچنین داشتن یک طرح توجیهی پرورش مرغ بومی که طبق اصول برنامه‌ریزی شده باشد، می‌توانید بازدهی و کارایی واحد تولیدی خود را به نحو قابل قبولی بالاتر ببرید.

در ایجاد طرح توجیهی پرورش مرغ بومی باید چه عواملی را در نظر بگیریم؟

عوامل مهم در طرح توجیهی به شرح زیر است.

·       مکان نگهداری | طرح توجیهی پرورش مرغ بومی

مکان نگهداری و همچنین سیستم نگهداری مرغ‌ها و جوجه‌ها، از مهم‌ترین عواملی است که در برنامه پرورش مرغ باید مورد توجه قرار بگیرد. اگر فضای لازم برای پرورش مرغ بومی در مزرعه و یا خانه روستایی خود برای این کار در اختیار دارید، بسیار به نفع شما خواهد بود. در غیر این صورت هزینه خرید و یا اجاره مکان احداث مرغداری را باید در نظر بگیرید.

از دیگر نکات مهم این است که قصد دارید مرغ‌ها را در سیستم بستر، فضای باز و یا قفس‌ های مخصوص پرورش دهید. استفاده از سیستم قفس، با وجود هزینه ابتدایی، کارایی و بازدهی کسب و کار شما را بالا خواهد برد و مدیریت شما را راحت‌تر خواهد کرد. همچنین در این مرحله باید با توجه به زیربنای سالن، تجهیزات گرمایشی، سرمایشی و تهویه را تدارک ببینید.

حتما بخوانید: پرورش مرغ بومی

·       انتخاب مرغ بالغ و یا جوجه؟

اگر قصد پرورش مرغ تخمگذار را داشته باشید می‌توانید از مرغ بالغ و یا نیمچه برای شروع کار استفاده کنید. ممکن است فکر کنید که استفاده از مرغ بالغ به صرفه است و زودتر به بازدهی می رسد اما واقعیت چیز دیگری است. معمولا از پرنده نیمچه برای این کار استفاده می‌شود.

پرنده نیمچه جوجه‌هایی بین 8 تا 26 هفتگی هستند که هنور به سن بلوغ و تخم‌گذاری نرسیده باشند. انتخاب نیمچه می‌تواند به پرورش مرغ‌های تخمگذار با استفاده از روش‌هایی مانند تحریک نوری و تغییر جیره کمک نماید. همچنین اگر قصد دارید که با پرورش جوجه‌های یک روزه شروع به کار نمایید، باید تجهیزات مخصوص پروش جوجه مانند گرم‌کن‌ها و لامپ‌های مخصوص و تجهیزات گرمایشی و تعیین دمایی را در طرح توجیهی پرورش مرغ بومی لحاظ نمایید.

·       آبخوری و دانخوری

یکی دیگر از تجهیزات مهم در مرغداری‌ها، آبخوری و دانخوری‌ها هستند. هر مرغ بالغ روزانه دو برابر میزان جیره مصرفی به آب سالم نیاز دارد. این مقدار در هوای گرم تابستان بیشتر نیز خواهد شد. فرقی نمی‌کند که چه تعداد مرغ بومی نگهداری می کنید، بهتر است برای حفظ بهداشت و رشد بهتر و هماهنگ مرغ‌ها و جوجه‌ها، از آبخوری و دانخوری‌های استاندارد استفاده کنید.

در طرح توجیهی پرورش مرغ بومی بهتر است به ازای هر 20 مرغ یک آبخوری ۵ لیتری کله قندی لحاظ کنید. برای دانخوری نیز باید به ازای هر مرغ 10 تا 15 سانتی متر دانخوری مدل ناودانی و یا 5 سانتی متر دانخوری آویزی در نظر بگیرید.

·       تغذیه | طرح توجیهی پرورش مرغ بومی

هزینه‌های مربوط به تغذیه طیور معمولا بیشترین سهم را در هزینه‌های جاری مرغداری‌ها دارد. هر مرغ بالغ روزانه به 110 گرم جیره نیاز دارد. مرغ‌های بومی ممکن است با غذاهای معمولی مانند ذرت آسیاب شده، پوست برنج، سبوس برنج، گندم، سبوس ذرت و حتی باقی مانده آشپزخانه مانند برنج، نان و سبزیجات تغذیه شوند. توصیه می‌شود که جوجه‌های کم سن تا 4 هفتگی از تغذیه تجاری اولیه که دارای درصد پروتئین بیشتری است، استفاده کنند. البته مرغ‌های بومی می‌توانند بخشی از این میزان دان را از طریق چرا در محوطه و یا بقیه غذای خانواده جبران کنند. برای رشد بهینه بهتر است از غذاهای آماده طیور برای سنین مختلف مرغ و یا جوجه‌ها استفاده کنید.

حتما بخوانید: آموزش پرورش مرغ تخمگذار + [ ساده و کاربردی ]

سخن آخر

مرغ‌های بومی می‌توانند با توجه به سازگاری بسیار خوبی که با محیط زندگی در ایران پیدا کرده‌اند، گزینه مناسبی برای پرورش به صورت صنعتی و یا خانگی باشند. در طرح توجیهی پرورش مرغ بومی شما باید نیازها و ملاحضاات لازم برای تاسیس یک واحد تولیدی را به صورت کامل در نظر بگیرید. مهم‌ترین این نیازها، مکان برای تاسیس مرغداری، تجهیزات سرمایشی، گرمایشی، تهویه‌ای، دانخوری و آبخوری، تغذیه و خرید جوجه و یا نیمچه به شمار می‌رود.

سوالات متداول

در ایجاد طرح توجیهی پرورش مرغ بومی باید چه عواملی را در نظر بگیریم؟

مکان نگهداری و آبخوری و دانخوری، تغذیه

انتخاب مرغ بالغ و یا جوجه؟

اگر قصد پرورش مرغ تخمگذار را داشته باشید می‌توانید از مرغ بالغ و یا نیمچه برای شروع کار استفاده کنید. ممکن است فکر کنید که استفاده از مرغ بالغ به صرفه است و زودتر به بازدهی می رسد اما واقعیت چیز دیگری است. معمولا از پرنده نیمچه برای این کار استفاده می‌شود. پرنده نیمچه جوجه‌هایی بین 8 تا 26 هفتگی هستند که هنور به سن بلوغ و تخم‌گذاری نرسیده باشند. انتخاب نیمچه می‌تواند به پرورش مرغ‌های تخمگذار با استفاده از روش‌هایی مانند تحریک نوری و تغییر جیره کمک نماید. همچنین اگر قصد دارید که با پرورش جوجه‌های یک روزه شروع به کار نمایید، باید تجهیزات مخصوص پروش جوجه مانند گرم‌کن‌ها و لامپ‌های مخصوص و تجهیزات گرمایشی و تعیین دمایی را در طرح توجیهی پرورش مرغ بومی لحاظ نمایید.

هر مرغ بالغ روزانه چقدر غذا ازم دارد؟

هر مرغ بالغ روزانه به 110 گرم جیره نیاز دارد