بلدرچین

بلدرچین، کوچکترین پرنده در میان تمام طیور قابل پرورش توسط انسان است. پرورش بلدرچین بیش از 15 سال است که در کشور ما رواج پیدا کرده و به یکی از زود بازده‌ترین مشاغل در میان کسب و کارهای مربوط به پرورش طیور، تبدیل شده است. بلدرچین کوچک و جمع و جور است، به سرعت رشد می‌کند و گوشت و تخم بسیار لذیذ و سالمی دارد. در این مقاله می‌خواهیم تا با این پرنده کوچک و  اصول نگهداری و پرورش آن بیشتر آشنا شویم.

درباره بلدرچین

بلدرچین از نظر فنی عضوی از خانواده قرقاول‌ها، محسوب می‌شود اما ارتباط نزدیکی نیز با خانواده کبک‌ها دارد. خانواده بلدرچین‌ها بسیار بزرگ است و بیش از صد نژاد مختلف از این پرنده، شناخته شده است. اگرچه بلدرچین لزوماً مانند مرغ، به عنوان پرنده اهلی شناخته نمی‌شود و به عنوان پرنده وحشی شناخته می‌شود، اما به عنوان پرنده‌ای قابل نگهداری و پرورش در اسارت، محبوبیت زیادی پیدا کرده است. بلدرچین را تقریباً در همه قاره‌ها می‌توان یافت و با بیش از 130 گونه مختلف، در سراسر جهان گسترش پیدا کرده است. بیشترین گونه که برای پرورش انتخاب می‌شود، بلدرچین ژاپنی (Coturnix japonica) و بلدرچین معمولی است. بلدرچین ژاپنی، در حدود قرن یازدهم میلادی در ژاپن اهلی شد و در اصل به عنوان پرنده آوازه‌خوان نگهداری می‌شد. در سال 1950 این پرنده وارد اروپا شد و هم اکنون برای استفاده گوشت و تخمشان پرورش می‌یابند. بلدرچین کوچکترین پرنده پرورشی است ، وزن بعضی از آنها هنگام رشد کامل، به 100 گرم هم نمی‌رسد.

مشخصات بلدچین

بلدرچین معمولی، یک پرنده کوچک جمع و جور به طول 16تا 18 سانتی متر با طول بال 32 تا 35 سانتی متر است. وزن این پرنده پس از بلوغ و در گونه‌های مختلف و بین نر و ماده متفاوت بوده و بین 70 تا 140 گرم متغیر است.  بلدرچین بیشتر پرنده مزارع و علفزارها است. بلدرچین وحشی ژاپنی، در آسیای شرقی، روسیه و مناطقی از آفریقا زندگی می‌کند اما به صورت پرورشی امروزه در سرتاسر جهان یافت می‌شود. این پرنده بیشتر مواقع از بذر گیاهان، دانه‌ها و گیاهان تغذیه می‌کند، اما حشرات کوچک را نیز شکار می‌کند.

بلدرچین به طور کلی روی زمین زندگی می‌کند و جستجوی غذا و لانه سازی او روی زمین انجام می‌شود. در صورت بروز خطر، بلدرچین برای جلوگیری از به دام افتادن به سرعت پرواز می‌کند اما در فاصله چند ده متری دوباره روی زمین فرود می‌آید. با این حال، اولین واکنش آنها در برابر خطر، معمولاً پنهان شدن در همان پوشش گیاهی اطراف است. در زمستان، بلدرچین معمولاً در گروههای بزرگ زندگی می‌کند اما در فصل تولید مثل و در ماه‌های گرم سال، بسیاری از بلدرچین‌ها به صورت جفت، زندگی می‌کنند.

خواص گوشت و تخم بلدرچین

گوشت بلدرچین یک ماده غذایی با ارزش غذایی بالا، محسوب می‌شود. گوشت آبدار و لطیف این پرنده طعم بسیار خوبی دارد و از نظر ویژگی‌های غذایی از گوشت مرغ و گاو و گوسفند، بهتر است. مقدار انرژی این گوشت، 134 کیلو کالری در هر 100 گرم بوده و مقدار زیادی ویتامین و مواد مغذی مورد نیاز برای عملکرد طبیعی بدن، در آن وجود دارد. چنین ترکیب غنی تغذیه‌ای، بسیاری از ویژگی‌های درمانی را در این گوشت، ایجاد می‌کند. گنجاندن گوشت بلدرچین در رژیم غذایی، راهی عالی برای عادی سازی فرآیندهای متابولیکی بدن است. این گوشت به دلیل پروتئین بالا و میزان چربی پایین گزینه بسیار مناسبی برای رژیم‌های کاهش وزن بوده و می‌تواند به خلاص شدن از شر وزن اضافی به ما کمک ‌کند. تخم بلدرچین نیز خواص و ویژگی‌های منحصر به فردی دارد. پروتئین تخم بلدرچین بسیار بالا بوده و حتی 2 درصد از پروتئین تخم مرغ بالاتر است.

ویتامین‌ها و املاح معدنی

حتما بخوانید: پرورش بلدرچین در منزل چطور انجام می‌شود؟

پتاسیم موجود در گوشت بلدرچین، مزایای بسیار زیادی برای عملکرد مغز به ارمغان می‌آورد و به سازماندهی کار سیستم قلبی عروقی کمک می کند. استفاده از گوشت بلدرچین یک اقدام پیشگیرانه عالی در برابر تپش قلب و فشار خون پایین است. ویتامین A و D موجود در گوشت بلدرچین، اگر به طور مرتب مصرف شود، سیستم عصبی را تقویت می‌کند. علاوه بر این، این محصول، به دلیل وجود این ویتامین‌ها، از وقوع راشیتیسم و بیماری‌های اندام‌های بینایی جلوگیری می‌کند. ویتامین A و D موجود در گوشت بلدرچین همچنین، متابولیسم را عادی کرده، خلق و خو را بهبود می‌بخشد و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. ویتامین B موجود در این گوشت، برای عملکرد مناسب بسیاری از سیستم‌های حیاتی مانند سیستم قلبی عروقی، سیستم عصبی مرکزی و دستگاه گوارش ضروری است.

خواص دارویی:

• گوشت بلدرچین برای افراد دیابتی مفید است زیرا به سرعت و به راحتی جذب می شود. این واقعیت به آن معنا است که استرس استفاده از آن، برای لوزالمعده که مسئول ترشح انسولین در بدن انسان است، کمتر است.
• این گوشت به دلیل چربی پایین و داشتن مقادیر بالای پتاسیم برای بیماران قلبی مفید است و ضررهای گوشت‌های قرمز را ندارد.
• بلدرچین به دلیل داشتن آهن و دیگر مواد معدنی برای افراد مبتلا و کم‌خونی و کودکان با تاخیر رشد مناسب است.
• گوشت بلدرچین حاوی مقدار بسیار کمی کلسترول است. این ماده برای افراد مسنی که از تصلب شرایین رنج می‌برند ایده آل است.

چرا پرورش بلدرچین؟

• اندازه کوچک بلدرچین، یکی از مهم‌ترین عواملی است که افراد را به پرورش آن تشویق می‌کند. شما برای راه اندازی یک مزرعه پرورش بلدرچین، به زیر بنای زیادی نیاز ندارید.
• بلدرچین در مقایسه با مرغ و خروس بسیار کم سر و صداتر است.
• با پرورش بلدرچین، می‌توانید طی یک دوره کوتاه و بسیار با سرعت، به سود دهی برسید. مدت زمان بیرون آمدن از تخم برای این پرنده 18 روز و رسیدن به بلوغ فقط 6 تا 7 هفته زمان می‌برد.
• پرورش بلدرچین فوق العاده مقرون به صرفه است. پرورش و تغذیه آنها در برابر دیگر ماکیان هزینه کمتری دارد.

پرورش بلدرچین

برای پرورش بلدرچین، اولین قدم این است که تصمیم دارید بلدرچین تخمگذار و یا گوشتی پرورش دهید و همچنین در قدم دوم باید بدانید برای شروع کار از روش جوجه کشی تخم نطفه دار شروع می‌کنید و یا به پرورش جوجه چند روزه می‌پردازید. موارد مهم بعدی در پرورش بلدرچین عبارتند از:

لانه

دو سیستم کلی، برای ساماندهی محل زندگی طیور پرورشی وجود دارد. سیستم بستر و سیستم قفس. هر دو روش مزایا و معایبی دارد. روش بستر ارزان‌تر است و بیشتر برای بلدرچین گوشتی مناسب است. سیستم قفس که تعداد مشخصی از پرنده در قفس‌های جداگانه نگهداری می‌شود، هزینه بیشتری داشته اما مزایای سلامتی و کارایی بهتری دارد. استفاده از سیستم قفس به خصوص برای نگهداری از بلدرچین تخمگذار به افزایش تولید و بهتر شدن راندمان سوددهی کمک زیادی خواهد کرد.

نگهداری از جوجه‌ها

به طور کلی در هر متر مربع از فضا تا 40 جوجه بلدرچین را می‌توان با حداکثر راندمان پرورش داد. در روزهای نخست تولد جوجه بلدرچین‌ها، دمای محیط نقشی حیاتی در سلامت و رشد آنها بازی می‌کند. دمای محیط در 3 هفته اول باید بین 35 تا 36 درجه سانتی گراد تنظیم شود.

تغذیه

خوشبختانه تغذیه بلدرچین بسیار آسان است. آنها به طور کلی پرندگانی همه چیزخوار هستند. هر بلدرچین بالغ در روز بین 25 تا 35 گرم جیره مصرف می‌کند. جیره بلدرچین، با توجه به سن و تخمگذار بودن و یا گوشتی بودن باید به صورت جداگانه و با دقت برنامه ریزی شود. اما بلدرچین نیازهای تغذیه‌های متفاوت از دیگر پرندگان نیز دارند. به طور مثال این پرندگان نیاز به پروتئین بیشتری دارند. غذای جوجه بلدرچین برای حدود 3 هفته اول تولد، که به آن «استارتر» نیز گفته می‌شود باید حاوی حدود 30٪ پروتئین باشد. برای بلدرچین بالغ نیز مقدار پروتئین جیره باید روی 20 درصد تنظیم شود.

بیماری‌ها

حتما بخوانید: پرورش بلدرچین تخمگذار

مقابله با بیماری‌ها یکی از چالش‌های نگهداری بلدرچین است. این پرندگان به طور طبیعی در اسارت زندگی نمی‌کنند، بنابراین این نوع پرورش به طور خودکار، به بلدرچین تنش وارد می‌کند. بلدرچین همچنین مستعد عفونت‌های خاص تنفسی است. بیماری‌های آنفولانزای پرندگان، نیوکاسل، برونشیت، مارک، سالمونلا و تاول کف پا از بیماری‌هایی است که ممکن است سلامتی گله بلدرچین را به صورت جدی، تهدید کند. فضولات بلدرچین نسبت به مدفوع انواع دیگر طیور دارای آمونیاک بالاتری است، بنابراین برای جلوگیری از بیماری باید مرتباً محفظه بلدرچین را تمیز کنید. برای حفظ بهداشت محل نگهداری بلدرچین و جلوگیری از انتقال بیماری‌ها همیشه این نکات را در نظر داشته باشید.

• برای جلوگیری از انتقال بیماری از بیرون گله، بلدرچین بالغ را به گله خود اضافه نکنید.
• برای تزریق و استفاده از واکسن‌های مخصوص بلدرچین، از دامپزشک کمک بگیرید.
• ابتدا با بلدرچین جوان‌تر و سپس پیرتر کار کنید. زیرا بلدرچین‌های کوچکتر بیشتر در معرض آسیب از بیماری‌ها قرار می‌گیرند.
• هر روز آبخوری ها را تمیز کنید و حداقل هفته ای یکبار فیدرها را تمیز و ضدعفونی نمایید.
• پرندگان را در لانه به صورت فشرده و با تعداد زیادتر از استاندارد، نگهداری نکنید و مطمئن باشید که آنها همیشه خوراک و آب کافی در دسترس دارند.
• نکات امنیت زیستی هوشمند را همیشه و با سخت گیری فراوان رعایت کنید. به طور مثال بلدرچین بیمار یا مرده را بلافاصله از قفس و یا لانه بیرون بیاورید و به بازدیدکنندگانی که از مزارع و یا مرغداری‌های دیگر آمده‌اند اجازه ورود ندهید و تجهیزات را با سایر مرغداران به اشتراک نگذارید.
• جوندگان، پرندگان وحشی و حشرات را کنترل کنید.
• هر بلدرچینی را که پس از نمایشگاه یا به هر دلیل دیگر به مزرعه شما بازمی‌گردد، قرنطینه کنید.

سوالات متداول

چند گونه بلدرچین در جهان وجود دارد؟

بیش از 130 گونه مختلف

گوشت بلدرچین چه خواص دارویی دارد؟

گوشت بلدرچین برای افراد دیابتی مفید است زیرا به سرعت و به راحتی جذب می شود. این واقعیت به آن معنا است که استرس استفاده از آن، برای لوزالمعده که مسئول ترشح انسولین در بدن انسان است، کمتر است. این گوشت به دلیل چربی پایین و داشتن مقادیر بالای پتاسیم برای بیماران قلبی مفید است و ضررهای گوشت‌های قرمز را ندارد. بلدرچین به دلیل داشتن آهن و دیگر مواد معدنی برای افراد مبتلا و کم‌خونی و کودکان با تاخیر رشد مناسب است. گوشت بلدرچین حاوی مقدار بسیار کمی کلسترول است. این ماده برای افراد مسنی که از تصلب شرایین رنج می‌برند ایده آل است.

چرا پرورش بلدرچین را انتخاب کنیم؟

اندازه کوچک بلدرچین، یکی از مهم‌ترین عواملی است که افراد را به پرورش آن تشویق می‌کند. شما برای راه اندازی یک مزرعه پرورش بلدرچین، به زیر بنای زیادی نیاز ندارید. بلدرچین در مقایسه با مرغ و خروس بسیار کم سر و صداتر است. با پرورش بلدرچین، می‌توانید طی یک دوره کوتاه و بسیار با سرعت، به سود دهی برسید. مدت زمان بیرون آمدن از تخم برای این پرنده 18 روز و رسیدن به بلوغ فقط 6 تا 7 هفته زمان می‌برد. پرورش بلدرچین فوق العاده مقرون به صرفه است. پرورش و تغذیه آنها در برابر دیگر ماکیان هزینه کمتری دارد.