این مقاله در جهت افزایش سطح دانش پرورش دهندگان نوشته شده و تلاش میکند با بررسی عوامل مهم در کاهش تخم گذاری مرغ شما را از اشتباهات و خطرات این مسیر آگاه کند. تخم مرغ در سبد غذایی بسیاری از خانوادهها قرار دارد. این ماده سرشار از پروتئین و سالم، حضور بسیار پررنگی در سفره مردم دارد. استفاده از تخم مرغ در بسیاری از غذاها و دسرهای متنوع سبب شده تا به یک کالای مهم برای هر جامعه تبدیل شود. از سوی دیگر قیمت معقول آن نسبت به دیگر مواد غذایی باعث میشود که انتخاب مناسبی برای تمام طبقات اقتصادی کشور باشد.
همه این عوامل به ایجاد یک بازار بزرگ و سودآور برای پرورشدهندگان طیور منجر میشود. سرمایه گذاران اگر با دانش و تجربه کافی پا به این عرصه بگذارند میتوانند پاسخگوی یکی از حیاتیترین کالاهای غذایی جهان باشند. اما بهدلیل پیچیدگیهایِ بیشتر پرورش مرغ تخم گذار نسبت به مرغ گوشتی کسب اطلاعات دقیق جزو ضروریات اینکار حساب میشود.
عوامل مهم در کاهش تخمگذاری مرغ: پرندگان را گرسنه نگذارید
برای اینکه مرغ در فرآیندی صنعتی بتواند وارد چرخه تخمگذاری شود و در این مدت قادر باشد بهصورت منظم و سودده به تخم گذاشتن ادامه دهد. تغذیه فاکتور بسیار مهمی در پرورش مرغ محسوب میشود. در اینجا ممکن است مرغداران یکی از این دو اشتباه را مرتکب شوند:
زمانبندی نامناسب
تغذیه مرغ تخم گذار باید بادقت زمانی بسیار بالایی انجام شود. اگر پرورشدهنده در رساندن غذا در موعد مقرر سهلانگاری کند چرخه منظم تخمگذاری را دچار اختلال کرده است. ساختار بدنی مرغ به گونهای است که برای تشکیل تخم به مواد غذایی متنوع نیازمند است و گرسنه ماندن چند ساعته باعث میشود که فرآیند تشکیل تخم به روز بعد موکول شود.
مواد غذایی نامناسب
مرغداران باید توجه داشته باشند که طیور برای تخمگذاری نیازمند غذای سالم و سرشار از منابع معدنی هستند. انبار کردن جیره غذایی مرغ برای زمانی بیش از 2 هفته احتمال ایجاد کپک و قارچ در مواد غذایی را بسیار افزایش میدهد که خود باعث مشکلات گوارشی در مرغ میشود. همچنین منابع مهمی همچون نمک یددار، کلسیم، ویتامین D، پروتئین باید به میزان مناسب و با توصیه کارشناسان در جیره غذایی قرار داده شود.
چرا که افراط و تفریط در مقدار موارد مذکور، مشکلات و مسمومیتهای مختلفی را بهدنبال دارد. علاوه براین مسئله آب سالم و کافی را نباید فراموش کرد. آب که هفتاد درصد بدن مرغ را تشکیل میدهد برای تشکیل تخم در بدن مرغ یک پارامتر ضروری شمرده میشود و به هیچعنوان مرغ در پرورشگاه نباید تشنه بماند.
حتما بخوانید: آموزش پرورش مرغ تخمگذار + [ ساده و کاربردی ]
نور کم چطور باعث کاهش تخم گذاری می شود؟
نور نامناسب پرورشگاه بدون شک از عوامل مهم در کاهش تخم گذاری مرغ حساب میشود. مرغ محلی در طول فصل بهار و تابستان بهدلیل طولانی بودن ساعات روز بهطور مستمر به تخمگذاری مشغول است اما با رسیدن فصول سرد و کوتاه شدن ساعات روز چرخه تخمگذاری قطع میشود یا کاهش پیدا میکند و مرغ به اصطلاح تولک میرود. تولک رفتن فرآیندی شبیه پوستاندازی است.
مرغ پرهای جدید در میآورد و ارگانهای تخمگذار مانند اویدوکت احیا میشوند. بههمین خاطر انرژی لازم برای تخمگذاری صرف بازسازی بدن مرغ میشود که برای چرخه صنعتی تولید تخم مرغ مناسب نیست. مرغداران برای جلوگیری از فرآیند تولک باید پرورشگاههای خود را مجهز به نور مصنوعی کنند. مرغها روزانه باید 14 تا 16 ساعت زیر نور مستمر باشند تا چرخه تخمگذاریشان دچار اختلال نشود. البته فرآیند تولک یک چرخه ضروری برای مرغ است و مرغدار با کمک کارشناس باید برای آن برنامه ریزی کند و بهمدت 6 هفته به گله خود فرصت بازسازی و تجدید قوا را بدهد.
گله پیر از عوامل مهم در کاهش تخم گذاری مرغ
مرغ تخم گذار 18 تا 20 هفته پس از تولد شروع به گذاشتن تخم میکند. زمانی که این مرغها به 35 هفتگی میرسند در حدود ده هفته تولید آنها در بالاترین حد خود قرار دارد و پس از آن روندی نزولی پیش میگیرد. بهطور میانگین حدود 50 تا 60 هفته یک گله مرغ بهصورت سودآور تخم میگذارد.
اما با به پایان رسیدن این چرخه 3 ساله، تعویض گله امری ضروری و اجتنابناپذیر است. زیرا مرغها پس از چند دوره تو لک رفتن توانایی تخمگذاری مستمر را از دست میدهند و نگهداری آنها برای مرغدار زیانده خواهد بود. بالا رفتن سن از عوامل مهم در کاهش تخم گذاری مرغ است که اگر با برنامه ریزی مناسب برای تعویض گله همراه باشد به سرمایه مرغدار آسیبی نمیزند.
به مرغها استرس وارد نکنید
پرورشگاه همواره باید محیطی امن و آرام برای طیور باشد. فاکتور روانی نکتهای است که مرغداران نباید از آن غافل باشند. اگر دمای مرغداری بیش از حد استاندارد تنظیم شود میتواند باعث استرس در مرغ شده و تخمگذاری را دچار مشکل کند. همچنین اگر گله نیازمند جابهجایی از سالنی به سالن دیگر باشد حمل و نقل مرغها باید با آرامش انجام شود و نباید زمینه ترس و استرس را برای طیور فراهم کند.
تقسیم نامناسب آبخوریها و دانخوریها بهصورتیکه موجب تجمع زیاد مرغها شود، سروصدای ناهنجار و نوردهی سالن در ساعات استراحت پرندگان از عوامل استرسزا شمرده میشوند. در کنار این موارد محافظت مرغداری از حضور حیوانات شکارچی مانند مار، سلامت روانی مرغ را تضمین میکند.
حتما بخوانید: پرورش مرغ بومی
آیا کرچ شدن را از عوامل مهم در کاهش تخم گذاری مرغ بدانیم؟
پاسخ سوال بالا یک بله قاطعانه است. کرک شدن یا کرچ شدن پرندگان از عوامل طبیعی برای کاهش تخم گذاری است. مرغها معمولا پس از 15 تا 20 بار تخمگذاری دچار چنین حالتی میشوند. در این زمان مرغ تخمگذاری را قطع میکند و تمایل دارد بیشتر ساعات روز بر روی تخمها بنشیند. بهمنظور بازگرداندن مرغ به چرخه تخمگذاری باید پرنده کرچ شده را از گله جدا نمود و شکمش را با آب سرد شست. تکرار این عمل باعث میشود که مرغ از حالت کرچی خارج شود.
بهداشت سالنهای مرغداری را جدی بگیرید
یک پرورشدهنده بهمنظور جلوگیری از بیمار شدن گله باید اهتمام ویژهای نسبت به بهداشت سالنهای مرغداری داشته باشد. شیوع بیماری نه تنها از عوامل مهم در کاهش تخم گذاری مرغ است بلکه ممکن است موجب مرگ و میر دسته جمعی و خسارت جبرانناپذیر برای مرغدار شود. از شایعترین بیماریها میتوان به بیماری نیوکاسل، آنفولانزای مرغی، آبله طیور و کوکسیدیوزیس اشاره کرد که هرکدام علائم و نشانههای مختص به خود را دارند و در صورت مشاهده باید سریعا با دامپزشک در میان گذاشته شود.
همچنین ضدعفونی نکردن و جمع نکردن فضولات حیوان میتواند زمینه ساز حضور انگل، شپش،کنه و کرم روده در سالنهای مرغداری شود که این موجودات با تغذیه از بدن مرغ تخم گذار موجب تضعیف گله و کاهش روند تخمگذاری میشوند.
سوالات متداول
زمانبندی نامناسب ، مواد غذایی نامناسب
نور نامناسب پرورشگاه بدون شک از عوامل مهم در کاهش تخم گذاری مرغ حساب میشود. مرغ محلی در طول فصل بهار و تابستان بهدلیل طولانی بودن ساعات روز بهطور مستمر به تخمگذاری مشغول است اما با رسیدن فصول سرد و کوتاه شدن ساعات روز چرخه تخمگذاری قطع میشود یا کاهش پیدا میکند و مرغ به اصطلاح تولک میرود. تولک رفتن فرآیندی شبیه پوستاندازی است. مرغ پرهای جدید در میآورد و ارگانهای تخمگذار مانند اویدوکت احیا میشوند. بههمین خاطر انرژی لازم برای تخمگذاری صرف بازسازی بدن مرغ میشود که برای چرخه صنعتی تولید تخم مرغ مناسب نیست. مرغداران برای جلوگیری از فرآیند تولک باید پرورشگاههای خود را مجهز به نور مصنوعی کنند. مرغها روزانه باید 14 تا 16 ساعت زیر نور مستمر باشند تا چرخه تخمگذاریشان دچار اختلال نشود. البته فرآیند تولک یک چرخه ضروری برای مرغ است و مرغدار با کمک کارشناس باید برای آن برنامهریزی کند و بهمدت 6 هفته به گله خود فرصت بازسازی و تجدید قوا را بدهد.
پاسخ سوال بالا یک بله قاطعانه است. کرک شدن یا کرچ شدن پرندگان از عوامل طبیعی برای کاهش تخم گذاری است. مرغها معمولا پس از 15 تا 20 بار تخمگذاری دچار چنین حالتی میشوند. در این زمان مرغ تخمگذاری را قطع میکند و تمایل دارد بیشتر ساعات روز بر روی تخمها بنشیند. بهمنظور بازگرداندن مرغ به چرخه تخمگذاری باید پرنده کرچ شده را از گله جدا نمود و شکمش را با آب سرد شست. تکرار این عمل باعث میشود که مرغ از حالت کرچی خارج شود. عوامل مهمی که در تغذیه مرغ رعایت نمیشود تا موجب کاهش تخمگذاری گردد؟
نور کم چطور باعث کاهش تخم گذاری می شود؟
آیا کرچ شدن را از عوامل مهم در کاهش تخم گذاری مرغ بدانیم؟