گوشت مرغ، امروزه به یکی از منابع اصلی تامین پروتئین جوامع تبدیل شده است. گوشت مرغ از بیشتر منابع پروتئینی دیگر، ارزان‌تر، سالم‌تر و دردسترس‌تر است. صنعت پروش مرغ به دلیل استقبال همیشگی بازار از محصول نهایی، همواره پررونق‌ترین صنعت در بین واحدهای تولیدی پرورش طیور بوده است. جیره و یا غذایی که روزانه به مرغ‌ها داده می‌شود علاوه بر اینکه نقش مهمی در رشد گله دارد، بیشترین هزینه را در یک مرغداری به خود اختصاص می‌دهد. برآوردها نشان می‌دهد در حدود 70 درصد کل هزینه‌ها در یک مرغداری، مربوط به تغذیه طیور خواهد بود. به علاوه نوع و مقدار غذای مرغ‌های پرورشی، در رشد و سلامت و در نهایت سوددهی واحد تولیدی نقش کلیدی را بازی می‌کند. در این مقاله قصد داریم تا با جیره غذایی مرغ‌های پرورشی و نکات مربوط به آن بیشتر آشنا شویم.
غذای مرغ‌های خانگی
مرغ پرنده‌ای همه چیز خوار است و از دانه‌ها، گیاهان، حشرات و خزندگان کوچک تغذیه می‌کند. مرغ با نوک زدن به دانه‌ها و منابع غذایی که مصرف می‌کند، آنها را به قطعات ریز تبدیل می‌کند و سپس می‌بلعد. غذای خورده شده سپس در چینه دان مرغ و به وسیله سنگریزه‌هایی که مرغ بلعیده است، ریزتر و برای جذب آماده می‌شود. از گذشته تا امروز برای پرورش مرغ‌های خانگی، از باقیمانده خوراک مصرفی خانواده استفاده می‌شده است. مرغ‌های خانگی همچنین از پسماند میوه و سبزیجات نیز استقبال خوبی می‌کنند اما این مواد به دلیل داشتن آب فراوان، باعث آبکی شدن ضایعات مرغ و کثیفی لانه می‌شود. استفاده از پسماند غذاها نیز به دلیل داشتن نمک و روغن زیاد، ممکن است برای مرغ‌ها مشکلات کبدی ایجاد نماید. با این حال اگر می‌خواهید تا مرغ‌ها رشد خوبی داشته باشند و راحت‌تر وزن بگیرند، بهتر است از غذاهای آماده و تقویت شده که در بازار موجود است، برای تکمیل تغذیه مرغ خانگی استفاده نمایید. غلات باید بخش مهمی از غذای مرغ را تشکیل دهد. این غذاها همچنین حاوی پودر صدف و سنگ آهک نیز هستند که برای تامین کلسیم مورد نیاز مرغ‌ها ضروری است. اگر از برنج سفید به عنوان غذای مرغ خانگی استفاده می‌کنید، برای جلوگیری از بیماری مرغ، کمی فیبر مانند سبوس به غذا اضافه کنید.
تغذیه مرغ پرورشی | غذای مرغ
هدف اصلی از پرورش مرغ، افزایش بازدهی تخمگذاری و افزایش وزن مرغ است. غذای مرغ نقشی مهم و کلیدی در رشد و افزایش بازدهی مرغ‌های پرورشی دارد. مقدار جیره مصرفی در مرغداری با توجه به سن مرغ‌ها و عوامل دیگر باید کاملا حساب شده بوده و به مقدار مناسب در اختیار گله قرار بگیرد. استفاده بیش از حد نیاز از جیره باعث اسراف و هدررفت غذای مرغ‌ها می‌شود و استفاده کمتر از حد نیاز، باعث سوء تغذیه و عدم رشد کافی مرغ‌ها می‌گردد. مرغ‌ها پس از بلوغ، روزانه به حدود 110 گرم جیره نیاز دارند. این مقدار جیره باید همیشه در دسترس هرکدام از طیور باشد تا در مواقع نیاز از آن استفاده کنند.
مواد موجود در جیره غذایی مرغ
به طور کلی «غذای مرغ» ترکیبی از مواد مورد نیاز پرندگان است که به نسبت‌های گوناگون و مطابق با سن و نیاز پرنده با هم ترکیب شده‌اند. این جیره باید پروتئین، فیبر، ویتامین‌ها، مواد معدنی و گاهی داروهای مورد نیاز پرنده را به خوبی تامین نماید. این جیره، معمولاً ترکیبی از غلاتی مانند گندم و جو، ذرت، کنجاله سویا، چربی، نمک، پودر صدف، پودر ماهی، ویتامین و مواد معدنی و چربی‌های مفید است که به شکل‌های گوناگون با هم ترکیب و خرد شده و آماده مصرف به عنوان غذای مرغ‌ها می‌گردد. مهم‌ترین مواد تشکیل دهنده جیره مرغ عبارت است از:
· ذرت
ذرت، بیشترین حجم از غذای مرغ را به خود اختصاص می‌دهد و بخش عمده انرژی غذای مرغ را تامین می‌کند. «گلوتن ذرت» نیز که در اثر آسیاب کردن ذرت مرطوب به دست می‌آید، حاوی بیشتریم مقدار از پروتئین دانه ذرت است و در جیره برای تامین پروتئین مورد نیاز مرغ‌ها استفاده می‌شود.
· گندم | غذای مرغ
گندم به دلیل ارزانی، انرژی بالا و در دسترس بودن، استفاده زیادی در غذای مرغ دارد. مقدار استفاده از گندم در جیره نباید از 30 درصد تجاوز کند زیرا ممکن است برای دستگاه گوارشی جوجه‌ها ایجاد مشکل نماید.
· سویا
«کنجاله سویا » ماده‌ای است که پس از روغن گیری از دانه سویا بدست می‌آید. این ماده نقش مهمی در غذای طیور از جمله مرغ دارد. سویا حاوی44 تا 48 درصد پروتئین است و هر کیلوگرم آن 2650 کیلو کالری انرژی برای مرغ‌ها، تامین می‌کند.
· پودر ماهی
پودر ماهی از ضایعات ماهی و موجودات دریایی غیر قابل استفاده توسط انسان، به دست می‌آید. پودر ماهی منبع خوبی از پروتئین و انواع ویتامین‌ها و اسیدهای آمینه است. حدود 60 تا 65 درصد پودر ماهی از پروتئین تشکیل شده و حاوی ویتامین‌های A، D، E، گروه B و آهن و کلسیم و فسفر است.
اشکال غذای مرغ
حتما بخوانید: افزایش سایز، اندازه و وزن تخم مرغ
· جیره آردی یا «مش»
در این مدل از جیره، همه مواد تشکیل دهنده غذای پرنده، آسیاب شده و با هم مخلوط می‌شوند. این نوع از جیره معایبی دارد. از جمله اینکه مرغ‌ها، قسمتی از جیره که به صورت پودر درآمده را مصرف نکرده و در نتیجه ضایعات این مدل از غذای مرغ، بالا است.
· جیره پلت
در این مدل از دان مرغ، جیره آردی وارد دستگاه‌های «پلت زنی» شده و طی فرایندی خاص به شکل استوانه‌هایی در اندازه‌های مختلف درمی‌آید. در این مدل از غذای مرغ همه اجزای تشکیل دهنده جیره به طور یکنواخت در اختیار پرنده است و جیره به هدر نمی‌رود. اما این مدل از خوراک پرنده از مدل‌های دیگر گران‌تر است.
· جیره کرامبل
اندازه دانههای این مدل از خوراک، چیزی بین مدل پلت و آردی است. این مدل از غذای مرغ بیشتر برای جوجههای جوان مناسب است.
غذای جوجه‌ها
جوجههای مرغ در 6 هفته اول از زندگی نیاز به رژیم غذایی متفاوت با مرغ‌ها دارند. رشد جوجه در این مدت بسیار سریع است تا جایی که در پایان این دوره به 4 تا 5 برابر وزن هنگام تولد می‌رسند. جوجه‌ها نیازهای غذایی خاصی دارند و باید از غذای خاصی که «استارتر» نامیده می‌شود استفاده کنند. مهم‌ترین تفاوت بین غذای مرغ و جوجه‌ها در میزان پروتئین آن است. خوراک استارتر مرغ دارای مقدار 20 تا 24 درصد پروتئین است، زیرا این همان چیزی است که جوجه برای رشد سریع خود به آن نیاز دارد. پس از اینکه جوجه‌ها به 6 هفتگی رسیدند به تدریج میزان پروتئین در غذای مرغ پایین آورده می‌شود، زیرا ممکن است برای مرغ مشکلات کلیوی به وجود آید. مقدار پروتئین غذای مرغ‌های بالغ، در حدود 16 تا 18 درصد پایین آورده می‌شود.
مواد ممنوعه در غذای مرغ
حتما بخوانید: بهترین سیستم گرمایشی برای مراغداری
هنگام تغذیه مرغ، بهتر است از دادن این مواد به مرغ‌ها اجتناب کنید:
- غذاهای مانده و ناسالم
- غذاهای شور
- عدس و لوبیای خام
- برنج خام
- سیب‌زمینی خام
- گوجه فرنگی نارس
سوالات متداول
گندم و جو، ذرت، کنجاله سویا، چربی، نمک، پودر صدف، پودر ماهی، ویتامین و مواد معدنی و چربی‌های مفید
ندازه دانههای این مدل از خوراک، چیزی بین مدل پلت و آردی است. این مدل از غذای مرغ بیشتر برای جوجههای جوان مناسب است.
غذاهای مانده و ناسالم غذاهای شور عدس و لوبیای خام برنج خام سیب‌زمینی خام گوجه فرنگی نارس مواد موجود در جیره غذایی مرغ چیست؟
جیره کرامبل بیشتر در چه سنینی از مرغ استفاده می شود؟
هنگام تغذیه مرغ، بهتر است از دادن چه موادی به مرغ‌ها اجتناب کنیم؟
