نیاز کشورمان ایران به مرغ، سالانه رو به افزایش است. مرغ هم به عنوان تامین کننده گوشت سفید یکی از محصولات غذایی پر استفاده در ایران است و همچنین تخم مرغ در بسیاری از وعده‌های غذایی به روش‌های مختلفی مصرف میشود. همین عوامل دلیلی بر جذابیت سرمایه گذاری خرد یا کلان در این حوزه است. از گذشته‌های دور در ایران پرورش مرغ به عنوان یک شغل خانگی مطرح بوده است. همچنان پرورش مرغ بومی در روستاهای مناطق مختلف کشور دیده میشود. البته مشکلات پرورش مرغ بومی نیز قابل توجه است.
امروزه مرغداری به یک صنعت مدرن تبدیل شده است. در این صنعت مرغها اصلاح نژادی شده و به صورت صنعتی و تقریبا مکانیزه پرورش داده میشوند. تصور بر این بود که مرغداری بومی با توجه به مشکلات پرورش مرغ بومی از بین خواهد رفت. اما در سال‌های اخیر، جامعه گرایش خاصی به محصولات غذایی ارگانیک و غیر صنعتی پیدا کرده است. همچنین نظرات متعدد مخالف بهداشتی که در خصوص تولید مرغ به روش صنعتی مطرح شده است، بر این موضوع اثر فراوانی داشته است. در نتیجه پرورش مرغ بومی دوباره جذابیت یافته است. امروزه در بسیاری از روستاها با همه مشکلات پرورش مرغ بومی، تلاش میشود تا این کسب و کار دوباره فعال شود.
معایب و مشکلات پرورش مرغ بومی
جامعه روستائیان اصولا تولیدکنندگان حوزه مرغ بومی را تشکیل می‌دهند. هرچند که از دور اینطور به نظر می‌آید که پرورش مرغ بومی به راحتی و بدون مشکل انجام میشود، اما این تولیدکنندگان با مشکلات متفاوتی روبرو میشوند.
حتما بخوانید: طرح توجیهی پرورش مرغ بومی چیست؟ + [ توضیح کامل ]
پرورش روی بستر
اصولا در پرورش مرغ بومی ، مرغها در فضای آزاد حضور دارند و یا در یک فضای مشخصی بر روی بستر رها میشوند. هرچند که قفس‌هایی مخصوص برای پرورش مرغی بومی ساخته شده است اما استفاده از این قفس‌ها در سطح روستاهای کشور رایج نشده است. مرغها که بر روی بستر پرورش داده میشوند با فضولات خود ارتباط زیادی دارند.
هرچقدر که به نظافت این بستر رسیدگی شود، اما احتمال آلودگی مرغ به فضولات خودش زیاد است. این اتفاقات که میتواند برای مرغ بیماری ایجاد کند و یا گوشت مرغ را آلوده کند، از مشکلات پرورش مرغ بومی است. نظافت دائمی لازم برای پرورش مرغ بومی از مشکلات این کسب و کار شناخته میشود.
مشکلات پرورش مرغ بومی: نزاع و درگیری مرغها
بارها در گله‌های مرغ دیده میشود که مرغها به نزاع با یکدیگر می‌پردازند. این اتفاق مخصوصا زمانی بیشتر پیش می‌آید که مرغ‌های تازه‌ای به گله اضافه شده باشد. در این نزاع‌ها احتمال زخمی شدن مرغها زیاد است. زخمی شدن مرغها عاملی برای ایجاد عفونت و بیماری این ماکیان است.
بررسی و بازرسی
حتما بخوانید: عوامل مهم در کاهش تخمگذاری مرغ چیست؟
با توجه به در تماس بودن مرغ و خروس‌ها در پرورش مرغ بومی، باید به صورت منظم این ماکیان بازرسی شوند تا از سلامت فیزیکی آنها اطمینان حاصل شود. مواد ضدعفونی کننده مناسب برای مرغداری بصورت دوره‌ای باید استفاده شده و نظافت کامل انجام شود. همچنین لازم است تا در صورتیکه مرغی مرده است یا بیمار و یا از لحاظ ظاهری آسیبی دیده است، از سایر مرغها جدا شود. در کنار موارد گفته شده، پرکردن روزانه ظروف دانه خوری و آب خوری از سایر کارهایی است که نشان دهنده بخشی از سختی و مشکلات پرورش مرغ بومی شناخته میشود.
بیماری‌ها
بی‌توجهی پرورش دهندگان مرغ بومی به موضوع پیشگیری از بیماری‌ها میتواند مشکلات این کسب و کار را افزایش دهد. واکسیناسیون در این زمینه اهمیت زیادی دارد. متاسفانه در برخی موارد این مرحله به دلیل همکاری نامناسب اداره جهاد و بهداشت با تولیدکنندگان خرد، نادیده گرفته میشود.
مرغها در فضای باز بیشتر در معرص ابتلا به انگل قرار دارند. در نتیجه علاوه بر بررسی ظاهری، باید به اسپری کردن کامل محیط تردد این ماکیان توجه شود. در بسیاری از موارد، مرغ‌های جوان در پرورش مرغ‌های بومی در کنار مرغ‌های پیر پرورش داده میشوند. این موضوع میتواند احتمال بیماری مرغ‌های جوان را افزایش دهد. همانطور که در این بخش گفته شد، هرچند مرغ بومی اصولا نسبت به مرغ صنعتی مقاومت بیشتری در مواجهه با بیماری‌ها دارد، اما احتمال بیماری، بخاطر شرایط نگهداری، امکانات کم و عدم همکاری مناسب با تولیدکنندگان، مشکلات پرورش مرغ بومی را افزایش داده است.
خریداری جوجه و مرغ مناسب
اصولا در پرورش مرغ بومی به اصلاح نژاد این ماکیان توجهی نمی‌شود. همچنین مراکز محدودی برای ارائه مرغ بومی با نژاد مناسب وجود دارد. همین موضوع مشکلات پرورش مرغ بومی را افزایش می‌دهد.
مشکلات پرورش مرغ بومی: دریافت مجوز
برای پرورش مرغ بومی مجوز مخصوصی وجود دارد. رعایت استانداردهای لازم برای مجوز پرورش مرغ بومی، نیازمند سرمایه‌گذاری زیاد و تامین فضایی شبهه صنعتی است. اما اصولا پرورش مرغ در روستاها با استانداردهایی که برای دریافت این مجوز تعیین شده است، فاصله زیادی دارد. در نتیجه مشکلات پرورش مرغ بومی بدون دریافت مجوز بیشتر میشود. عدم حمایت کافی در خصوص مواد غذایی، داروها و مواردی دیگر، امکان موفقیت این کسب و کار کوچک را کاهش می‌دهد.
فاصله با شهرها
حتما بخوانید: پرورش مرغ مادر چطور انجام میشود؟
همانطور که مشخص است، بازارهای روستایی کوچک و محدود برای ارائه تمامی محصولات تولید شده در روستا است. در نتیجه روستائیان برای فروش راحت‌تر و بهتر محصولات خود، مجبور به رفت و آمد به شهرها خواهند بود. از سوی دیگر، خرید تجهیزات نگهداری و همچنین تجهیزات بهداشتی لازم برای پرورش مرغ مثل داروهای احتمالی که نیاز است، از دیگر دلایل رفت و آمد روستائیان بین شهر و روستا است.
فاصله بین شهرها و روستاها، هزینه‌هایی را به پرورش‌دهندگان مرغ بومی تحمیل می‌کند. این هزینه‌ها نیز از مشکلات پرورش مرغ بومی در روستاها است.
کشتار، عرضه و فروش
پرورش مرغ بومی برای مصرف تخم گذاری و یا تولید گوشت مرغ انجام میشود. کشتار برای عرضه بهداشتی باید در کشتارگاه‌های معتبر و تحت نظارت اداره بهداشت هر منطقه انجام شود. با توجه به اینکه میزان تولید در پرورش مرغ بومی به دلیل تعداد کم جوجه گذاری قابل مقایسه با مرغداری‌های صنعتی نیست، در نتیجه کشتارگاه‌ها اصولا با پرورش دهندگان مرغ بومی همکاری خوبی ندارند. از سوی دیگر، فعالیت پرورش مرغ بدون نظارت اداره بهداشت منطقه، کشتار رسمی را سخت‌تر خواهد کرد.
اگر گوشت مرغ بدون کشتار قانونی وارد بازار شود، اداره بهداشت عرضه این محصول غذایی را ممنوع کرده و با عرضه کننده برخورد خواهد کرد. در نتیجه یکی از مشکلات پرورش مرغ بومی عرضه محصول به بازار خواهد بود. همچنین تخم مرغ تولید شده در این روش، با مشکلات مشابهی در عرضه به بازار مواجه است.
سوالات متداول
مرغها که بر روی بستر پرورش داده میشوند با فضولات خود ارتباط زیادی دارند. هرچقدر که به نظافت این بستر رسیدگی شود، اما احتمال آلودگی مرغ به فضولات خودش زیاد است. این اتفاقات که میتواند برای مرغ بیماری ایجاد کند و یا گوشت مرغ را آلوده کند، از مشکلات پرورش مرغ بومی است. نظافت دائمی لازم برای پرورش مرغ بومی از مشکلات این کسب و کار شناخته میشود.
بیماری نزاع و درگیری و غیره
به دست آوردن اطلاعات لازم و واکسیناسیون و رعایت بهداشت پرورش مرغ بومی در بستر چه مشکلاتی دارد؟
از مهمترین موارد مشکلات پرورش مرغ بومی می توان به چه مواردی مواردی کرد؟
مهمترین نکته برای رفع مشکلات پرورش مرغ بومی چیست؟
