واکسن کبک، یکی از مهم‌ترین ملزومات پرورش این پرنده است که نقش مهمی در سودآوری و پرورش بهینه کبک‌ها دارد. کنترل بیماری‌ها در پرورش ماکیان، از جمله کبک، به دلیل اینکه در محیط سربسته و متراکم انجام می‌شود، اهمیت بسیار زیادی دارد. بیماری‌های پرندگان مانند کبک به راحتی با انجام واکسیناسیون منظم، قابل پیشگیری است، اما در صورت ابتلا می‌تواند باعث تلف شدن بخش عمده‌ای از گله شده و ضررهای جبران ناپذیری برای پرورش‌دهندگان به همراه داشته باشد. در این مقاله قصد داریم تا درباره بیماری‌های رایج بین کبک‌ها بیشتر بدانیم و درباره برنامه واکسیناسیون برای این پرنده اطلاعات بیشتری کسب کنیم.
چرا پرورش کبک؟ | واکسن کبک
کبک پرنده‌ای از نوع پرندگان وحشی شکاری محسوب می‌شود. وزن پرنده سفید از 400 تا 900 گرم و طول بدن آن از 34 تا 39 سانتی متر است. گوشت کبک صورتی روشن و بسیار لطیف است. گوشت و تخم این پرنده به دلیل پروتئین بالا و ریزمغذی‌های فراوان، بسیار سودمند بوده و طرفداران زیادی دارد. گوشت کبک سرشار از ویتامین‌های E ، A ، گروه B ، منیزیم، فسفر، پتاسیم، کلسیم و مس است. همچنین گوشت این پرنده دارای مقدار زیادی ویتامین B12 بوده که به هضم آسان این گوشت در بدن انسان، کمک می‌کند. ویتامین B12 همچنین عملکرد رگ‌های خونی و به طور کلی، کل سیستم گردش خون را بهبود می‌بخشد.
یک امتیاز واضح گوشت این پرنده، دارا بودن مقدار زیادی پروتئین است. گوشت کبک 5 تا 10 درصد، پروتئین بیشتری نسبت به گوشت ماکیان دیگر دارد. مصرف گوشت کبک، سطح هموگلوبین خون را به حالت نرمال نزدیک کرده و باعث بهبود عملکرد سیستم عصبی خواهد شد. گوشت این پرنده حاوی کلسترول کمی بوده، برای افرادی که قصد کم کردن وزن را دارند بسیار مناسب است. گوشت کبک همچنین حاوی «بیوتین» است که قادر به تنظیم متابولیسم قندها در بدن بوده و برای مصرف افراد دیابتی ایده‌آل است.
حتما بخوانید: آموزش پرورش کبک روی زمین یا بستر و همه نکاتی که باید بدانید
بیماری‌های کبک و واکسن‌های مورد نیاز
بیماری‌های گوناگون، مهم‌ترین علت از بین رفتن گله و ایجاد تلفات در بین کبک‌هاست. اکثر بیماری‌های که در بین طیور شایع می‌شوند، درمان مشخصی ندارند و می‌توانند با از بین بردن درصد بالایی از پرندگان و به وجود آوردن تاخیر در رشد بقیه، ضرر و زیان زیادی را به کسب و کار شما وارد کنند. واکسن کبک با جلوگیری از بیماری پرندگان، سوددهی و کارایی مزرعه پرورش کبک را نیز بالا خواهد برد. انواع واکسن برای جلوگیری از بیماری‌هایی که ممکن است در بین گله شایع شوند، عبارتند از:
واکسن نیوکاسل
بیماری نیوکاسل یکی از بیماری‌های رایج در بین تمام ماکیان است اما گفته می‌شود که کبک‌ها بیشتر از دیگر پرندگان به آن دچار می‌شوند. این بیماری، یک عفونت ویروسی مسری است که باعث اختلال عصبی و تنفسی می‌شود. انواع یا سویه‌های مختلف ویروس، می‌توانند منجر به اختلال عصبی، ضایعات احشایی و مرگ برای پرنده شود.
بیماری نیوکاسل برای کبک‌ها، بسیار مسری وکشنده است و همه پرندگان درگله، معمولاً طی سه تا چهار روز آلوده می‌شوند. این ویروس توسط تجهیزات آلوده، کفش، لباس و پرندگان آزاد، قابل انتقال است. علائم بیماری نیوکاسل، ترشحات بینی، مخاط بیش از حد در نای، کیسه‌های هوایی، ریه‌ها و کدر شدن قرنیه چشم است. بیماری در جوجه کبک‌های جوان با تنفس دشوار، نفس نفس زدن و عطسه شروع شده و در ادامه، ممکن است علائم عصبی به دنبال داشته باشد و به فلج شدن و مرگ و میر در گله، منجر شود.
این واکسن به صورت قطره چشمی، برای کبک‌ها استفاده می‌شود. دز مشخصی از این واکسن در آب مقطر حل شده و با استفاده از قطره چکان، در هر دو چشم کبک ریخته خواهد شد. واکسن نیوکاسل از جمله واکسن‌هایی است که باید در روزهای ابتدایی عمر کبک‌ها استفاده شود تا از عوارض خطرناک این بیماری جلوگیری نماید.
واکسن آبله
واکسن آبله را شاید بتوان مهم‌ترین واکسن برای پرورش کبک نامید زیرا ابتلا به این بیماری برای این پرنده بسیار کشنده خواهد بود. بیماری آبله می‌تواند به دو صورت مرطوب یا خشک باشد. در آبله خشک، روی مناطق بدون چربی بدن پرنده، ضایعاتی مانند زگیل به وجود می‌آید که در طی دو هفته بهبود می‌یابند. نوع مرطوب این بیماری شامل ضایعاتی است که در اطراف دهان و چشم پرنده ایجاد می‌کند. واکسن آبله برای کبک‌ها باید در سن حدود 50 تا 60 روزگی تزریق شود.
حتما بخوانید: آموزش جوجه کشی کبک و همه نکاتی که لازم است بدانید
واکسن برونشیت | واکسن کبک
یکی دیگر از بیماری های رایج در بین پرندگان، بیماری برونشیت عفونی است. این بیماری، یک بیماری ویروسی تنفسی بسیار مسری است که با سرفه، عطسه و راش مشخص می‌شود. برونشیت عفونی مسری‌ترین بیماری در بین پرندگان در نظر گرفته می‌شود. این بیماری باعث ایجاد علائم تنفسی وخیمی در بین پرندگان می‌شود و کبک‌ها معمولا توان مقابله با این بیماری را نمی‌یابند. هنگام بروز، همه پرندگان موجود در محل، بدون توجه به اقدامات بهداشتی یا قرنطینه‌ای، آلوده می‌شوند. این بیماری از طریق ابزارهای مکانیکی مانند لباس، تجهیزات نیز پخش می‌شود. این واکسن کبک، به صورت خوراکی و همراه آب اشامیدنی، اسپری و یا قطره چشمی برای کبک‌ها استفاده می‌شود. این واکسن در یک روزگی و 20 روزگی و در نوبت بعدی در 60 روزگی برای کبک‌ها تجویز می‌شود.
داروی کوکسیدیوز
عامل ایجاد بیماری کوکسیدیوز، یک انگل تک سلولی است که نسبت به ضدعفونی کننده‌های تجاری معمول، مقاوم شده است. این بیماری اولین دلیل مرگ و میر جوجه‌ها به شما می‌رود. از علل بروز این بیماری می‌توان به رطوبت بیش از حد بستر محل زندگی کبک، اشاره کرد. برای جلوگیری از این بیماری باید تهویه سالن و قطر بستر مورد استفاده برای کبک‌ها بهبود یابد. برای درمان از داروی «آمپرولیوم» مخلوط با جیره پرنده، استفاده می‌شود.
داروی مایکوپلاسما
«مایکوپلاسما» یک بیماری تنفسی است که از طریق تخم، به پرنده انتقال پیدا می‌کند. اگر گله مولد و تخم‌گذار به این بیماری دچار شود، جوجه‌های زیادی را از بین خواهد برد. با استفاده از این دارو می‌توان مرگ و میر در بین جوجه‌ها را کاهش داد.
حتما بخوانید: آموزش ساخت قفس کبک
نکاتی درباره واکسن کبک
- 4 روش برای واکسیناسیون پرندگان وجود دارد. روش خوراکی که واکسن به همراه آب و یا جیره به کبک‌ها داه می‌شود، روش تزریقی، تلقیح در بال و استفاده از قطره چشمی.
- روش واکسیناسیون با توجه به ماهیت واکسن، توسط دامپزشک انتخاب می‌شود.
- روش واکسیناسیون خوراکی، ساده‌ترین و کم هزینه‌ترین روش واکسیناسیون است اما بازدهی کمتری دارد.
- در روش تلقیحی، واکسن در عضله و یا زیر جلد، تزریق می‌شود. در روش تلقیح در بال، واکسن از طریق سرسوزن‌های مخصوصی به بال پرنده تزریق می‌شود.
