تأمین پروتئین در سبد غذایی، از نیازهای اساسی همه جوامع است. گوشت پرندگان، از منابع مهم و اساسی پروتئین محسوب می‌شود که به دلیل سالم‌تر بودن و دارا بودن ریزمغذی‌های اساسی مورد نیاز انسان‌ها، همیشه جای مهمی در سفره ما ایرانیان دارد. غاز هم یکی از این پرندگان است که در گذشته بیشتر به صورت گوشت شکار، مصرف می‌شده و امروزه به صورت پرورشی نیز موجود است. در این مقاله می‌خواهیم تا درباره پرورش غاز گوشتی و همچنین مزایای پرورش آن اطلاعاتی کسب کنیم.
درباره غاز | پرورش غاز گوشتی
غازها بخشی از خانواده اردک‌ها اما از لحاظ جثه، کمی بزرگتر از آنها هستند. نگهداری از غازها آسان است و اگر مراقبت و مدیریت صحیحی انجام شود عمر غاز می‌تواند به بیش از 20 سال نیز برسد. غازها یکی از اولین حیواناتی بودند که اهلی شدند. حدود 3000 سال پیش در مصر، از غازها به عنوان حیوانات اهلی شده خانگی نام برده شده است. غازها در بیشتر نقاط جهان یافت می‌شوند و می‌توانند تا زمانی که سرپناه مناسب، به ویژه سایه فراهم شود با آب و هوای گرم و سرد سازگار شوند. این پرندگان، به ویژه برای مناطق نزدیک رودخانه و مرداب مناسب هستند.
حتما بخوانید: پرورش غاز
عوامل محدود کننده پرورش غاز در کشورهای در حال توسعه این است که غازها به جز غازهای چینی تا دو سالگی کاملاً بالغ نمی‌شوند و بنابراین میزان تولید مثل کلی آنها، پایین‌تر از دیگر ماکیان است. علاوه بر این، فرآوری غازها پس از ذبح نسبت به فرآوری مرغ پیچیده‌تر است و به مهارت و تجهیزات نیاز دارد. غازهای خانگی و پرورشی طیف گسترده‌ای از نظر رنگ، اندازه و شکل پرورش دارند. به طور کلی، نژادهای خانگی بسیار بزرگتر از انواع وحشی آنها هستند، گرچه آنها نیز در بسیاری از موارد توانایی پرواز خود را نیز حفظ کرده‌اند.
خواص گوشت غاز
اگر بخواهیم گوشت غاز را با گوشت مرغ مقایسه کنیم، گوشت غاز دارای طعم قوی‌تری نسبت به تیره‌ترین قسمت‌های گوشت مرغ است. غاز همچنین حاوی مقدار بیشتری چربی نسبت به مرغ است که به طعم خوشمزه آن، میافزاید. مهم‌ترین خاصیت گوشت غاز، پروتئین عالی این گوشت است. گوشت غاز بدون پوست، 22.8 گرم پروتئین در هر 100 گرم گوشت، برای بدن تامین میکند. این گوشت کمی چرب‌تر از گوشت دیگر پرندگان بوده و حاوی همه انواع اسیدهای آمینه، اسیدهای چرب امگا 6 و امگا 3 مورد نیاز برای رشد و سلامتی بدن است.گوشت غاز منبع خوبی از مواد معدنی، و به ویژه سرشار از مس، آهن، فسفر، سلنیوم و روی است. مهم‌ترین و فراوان‌ترین ماده معدنی موجود در گوشت غاز، «سلنیوم» است. این ماده معدنی، آنزیم های مختلف آنتی اکسیدانی را در بدن فعال میکند. گوشت غاز همچنین ویتامین B (به ویژه B6) را نیز برای بدن ما به خوبی فراهم میکند.
سود پرورش غاز گوشتی
غاز یکی از پرندگانی است که پرورش آن از مرغ و بلدرچین ساده‌تر است. غازها رشد بالا و سریعی دارند و نسبت به بیماری‌های شایع در میان پرندگان مقاوم‌تر هستند. غازها همچنین هزینه تغذیه کمتری نسبت به دیگر طیور دارند زیرا می‌توانند از گیاهان و علف تازه موجود در محیط نیز برای خوراک استفاده کنند. به دلیل اینکه این پرنده حساسیت غذایی کمتری نسبت به دیگر پرندگان دارد، هزینه تغذیه آن کمتر از انواع دیگر طیور بوده و سود پرورش غاز گوشتی، به نسبت بالا است.
حتما بخوانید: خواص گوشت غاز
مزایای پرورش غاز گوشتی
غازها به طور کلی برای استفاده از گوشتشان پرورش داده می‌شوند اما دلیلی وجود دارد که پرورش این پرنده را نسبت به پرورش دیگر طیور برتری می‌دهد. بعضی از این دلایل عبارتند از:
1. غازها رشد سریعی دارند
غازها پرندگانی هستند که بسیار سریع و در مدت کوتاهی به سرعت، وزن می‌گیرند. جوجه غاز در روزهای اول تولد حدود 40 گرم وزن دارد و فقط دو ماه طول می‌کشد تا به وزن دو کیلو و نیم یعنی 60 برابر وزن اولیه تولد برسد. غازها در صورت تغذیه صحیح و شرایط محیطی مناسب، روزی 40 گرم وزن اضافه می‌کنند یعنی به اندازه وزن یک جوجه غاز.
2. تخمگذاری زیاد
نژادهای اصلاح شده غاز، در سال در حدود 280 عدد تخم می‌گذارند. وزن هر تخم غاز 60 گرم است که برای انسان یک وعده کامل را تشکیل می‌دهد. یک تخم غاز تقریباً دو برابر تخم مرغ است، اما نسبت به سفید، زرده بیشتری دارد.
3. گوشت با مقدار پروتئین بالا
گوشت غاز نیز مانند گوشت دیگر پرندگان، دارای پروتئین بالایی است. در حدود یک پنجم گوشت غاز را پروتئین تشکیل می‌دهد.
4. بازدهی بالا در کمترین زمان
شما با پرورش غاز میتوانید در کمترین زمان، به بازدهی سرمایه خوب و مناسبی برسید. از ابتدای جوجه کشی تا زمانی که غاز برای کشتارگاه آماده می‌شود، تنها 60 روز طول می‌کشد.
5. تغذیه آسان
پرندگان به علت اینکه حس چشایی و بویایی چندان قوی ندارند، مواد غذایی گوناگون را برای خوراک مصرف می‌کنند. غازها و اردک‌ها نیز قادرند از علوفه تازه و یا خشک بدون هیچ مشکلی تغذیه کنند.
6. نگهداری غازها ساده است
غازها را می‌توان در هر محیط و هر نوع آب و هوایی، بدون مشکل نگهداری کرد. شما میتوانید در یک فضای کوچک تعداد زیادی غاز را نگهداری نمایید. نگهداری از غاز، حتی از نگهداری مرغ نیز ساده‌تر است و مشکلات کمتری دارد.
7. بیماری کمتر
یکی از مزایای پرورش غازها این است که به طور کلی پرندگان سالمی هستند و بیماری‌های زیادی آنها را تهدید نمی‌کند. همچنین بیماری‌های مشترک بین انسان و ماکیان بسیار کم است و از این نظر خطر کمتری انسان‌ها را تهدید میکند.
حتما بخوانید: سود پرورش غاز
شرایط پرورش غاز گوشتی
برای پرورش غاز گوشتی باید شرایطی را فراهم آورد تا این پرنده به بهترین شکل رشد نماید. در ادامه مطلب به این شرایط اشاره خواهیم کرد.
تاثیر لانه و محیط نگهداری بر پرورش غاز گوشتی
غازها را می‌توان تحت سیستم‌های مختلفی نگهداری کرد. در گله‌هایی که به صورت ارگانیک نگهداری می‌شوند، همه حیوانات باید به فضای بیرونی دسترسی داشته باشند و از آنجا که غازها پرندگان آب دوستی هستند، در صورت امکان به حوضچه آب، دسترسی داشته باشند. اگر از قفس استفاده می‌شود، اندازه قفس توصیه شده برای غازها، 50 سانتی متر عرض، 70 سانتی متر طول و 70 سانتی متر ارتفاع است. لانه ها برای دسترسی آسان باید در سطح زمین نصب شوند و حداقل باید هر پنج یا شش غاز در یک لانه نگهداری شوند.
در آب و هوای گرم، تهیه یک سقف ساده بر روی بخشی از منطقه حصارکشی شده برای ایجاد سایه، محافظت در برابر باران و یک منطقه کمی تاریک و ساکت برای لانه ها، ضروری است. یک سیستم محبوب برای گله‌های بزرگ و در مقیاس صنعتی، استفاده از سیستم بستر، همراه با دسترسی به محیط خارجی و یا مراتع است.
تاثیر تغذیه بر پرورش غاز گوشتی
غازها بیشتر از هر نوع دیگری از طیور، از گیاهان و علوفه به عنوان غذا استفاده می‌کنند. منقار و زبان آنها بخصوص برای چرا در علفزار، مجهز است. منقار آنها دارای لبه‌های دندانه‌دار متصل به هم است که برای برش و تقسیم آسان علوفه و سایر بافت‌های گیاه طراحی شده است. برای پرورش غاز گوشتی که دسترسی به علوفه و گیاهان تازه ندارند، غذا باید شامل پروتئین، ویتامین‌ها و املاح معدنی مانند کلسیم باشد.
سلامتی | پرورش غاز گوشتی
با اینکه درباره غازها گفته می‌شود که پرندگان سالم و مقاومی هستند، برای حفظ سلامت آنها بهتر است:
- قبل از خرید غازها، آنها را بررسی کنید. غازها را فقط از یک پرورش دهنده قابل اعتماد خریداری کنید.
- قبل از ورود غازهای جدید، اطمینان حاصل کنید که خوراک و آب کافی با کیفیت مناسب برای آنها وجود دارد.
- آبخوری ها و فیدر را همیشه تمیز نگه دارید.
- یک محیط بدون تنش به دور از سر و صدا و سایر عناصر مزاحم برای غازها فراهم کنید.
- پرندگان را از منبع خارجی به گله خود اضافه نکنید. اگر شما باید غازهای اضافی داشته باشید، بهتر است یک گله دوم ایجاد کنید.
- هرچه غازها جوان‌تر باشند، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری ها هستند. بنابراین هرگز غازهای سنین مختلف را با هم نگهداری نکنید.
- واکسن ها و داروها را به موقع تزریق کنید.
- هر غاز بیمار را بلافاصله جدا کنید. حذف غازهای بیمار از گله، تعداد ارگانیسم های عفونی موجود در گله را کاهش می‌دهد.
- ساختمان و تجهیزات را بین گله غازها کاملاً تمیز و ضدعفونی کنید. این کار ممکن است تمام عوامل بیماری‌زا را از بین نبرد اما می تواند تعداد ارگانیسم‌های عفونی را تا حدی کاهش دهد که قادر به شروع عفونت درگله نباشند.
تا آنجا که ممکن است، پرندگان وحشی را از مرغداری و محل نگهداری غازها، دور نگه دارید. پرورش غاز گوشتی به دلیل سرعت رشد بالای این پرنده، مقاوم بودن و تغذیه آسان، از سود بالایی برخوردار است. با رعایت نکات بهداشتی و تغذیه صحیح و اصولی برای این پرنده میتوانید کسب وکار سودآوری داشته باشید.
