کبک های وحشی یا Alectoris Chukar پرندگانی زیبا و پرطرفدار در بین شکارچیان ایرانی هستند که بیشتر در دشت‌ها و مناطق کوهستانی ایران دیده می‌شوند. این پرندگان به خانواده قرقاول‌ها (Phasianidae) تعلق دارند و در گونه‌های مختلفی در کشورمان زندگی می‌کنند. به علت علاقه زیاد مردم در ایران به گوشت و تخم کبک، نوع پرورشی این پرنده نیز به طور گسترده‌ای مورد استقبال مصرف کنندگان قرار می‌گیرد. در این مقاله به معرفی این پرنده زیبا می‌پردازیم.
مشخصات کبک
کبکها، پرندگانی بومی خاورمیانه و جنوب آسیا هستند. زیستگاه طبیعی این پرنده در آسیا، یعنی از پاکستان و افغانستان تا جنوب شرقی اروپا، گسترده است، اما امروزه تقریبا در همه جای جهان به چشم می‌خورند.
کبک پرواز میکند ؟
یکی از سوالاتی که ذهن مخاطبین را به خود درگیر میکند این است که آیا کبک پرواز میکند؟ در جواب به این سوال باید بگوییم که کبک جزء پرندگانی است که می تواند پرواز کند. البته پرواز کردن کبک به شرایط محیطی و نوع زمینی که در آن قرار دارد بستگی دارد. این پرنده فقط می تواند در سراشیبی ها به پرواز بپردازد با فواصل کوتاه را پرواز کند. شما به هیچ عنوان نمی توانید از کبک انتظار پروازهای طولانی داشته باشید. کبک ها معمولاً راه رفتن و دویدن را بهترین گزینه در هنگام احساس خطر می دانند.
عمر کبک چقدر است؟
عمر کبک در طبیعت حدود ۱۵ سال می باشد. چنانچه کبک ها به شکار بی رویه و بیماری دچار نشوند این عمر طبیعی نصیب آنها خواهد شد. در غیر این صورت ممکن است عدد گفته شده دستخوش تغییرات بسیار زیادی شود.
· ساختار بدن
کبکها پرندگان کوچک شکاری هستند که بال‌هایی کوچک و بدنی گرد دارند. طول بدن این پرنده 32 تا 35 سانتی متر و وزن آن 510 تا 680 گرم است. مشخصه کبک، نوارهایی از پرهای سیاه و سفید در کنار بدن این پرنده است. بقیه بدن، به رنگ قهوه‌ای روشن یا خاکستری است که بین انواع این پرندگان متفاوت است. بر روی سینه و صورت کبک، یک قسمت سفید وجود دارد که توسط یک نوار سیاه شبیه یک حلقه گردنبند شکل، مشخص شده است. نرها و ماده‌ها شبیه یکدیگر هستند ولی جثه ماده کمی کوچکتر است.
حتما بخوانید: سود پرورش کبک
. زیستگاه
کبکها، دامنه‌های کوهستانی صخره‌ای یا علفزارهای وسیع را برای زندگی ترجیح میدهد. بعضی انواع کبک، تمایل به سکونت در مناطق کم ارتفاع دارند و بعضی دیگر ارتفاعات بالاتر از 4000 متر را برای زندگی کردن ترجیح می‌دهند. کبکها به طور معمول، در گله‌های کوچک با حدود ده پرنده زندگی می‌کنند. خارج از فصل تولید مثل، می‌توان آنها را در علفزارها و دره‌های کوهستانی کم ارتفاع مشاهده کرد. دشمن طبیعی این پرنده، روباه، شغال و دیگر پستانداران و گربه‌سانان شکاری است. پرندگان شکاری بزرگتر مانند جغد، شاهین و عقاب نیز این پرنده را شکار می‌کنند.
. شرایط زندگی
کبک پرنده‌ای است که بیشتر در مناطق خشک و کم بارش زندگی میکند و به همین دلیل در محیط‌های مرطوب، عملکرد خوبی ندارد. برای کبک‌های پرورشی، بسیار مهم است که مسکن آنها دارای زهکشی مناسب و خشک و تمیز باشد. همچنین باید فضای کافی برای هر پرنده در لانه وجود داشته باشد. کبکها در برابر بیماری‌های شناخته شده پرندگان مقاوم بوده و می‌توانند تا 10 سال در اسارت زندگی کنند.
.جمعیت پرنده کبک به چه عواملی بستگی دارد؟
جمعیت کبک ها معمولاً به سه عامل مهم بستگی دارد. این سه عامل می تواند به صورت مستقیم جمعیت این پرنده را کم و یا زیاد کند. دان و آب، شرایط آب و هوایی، شکار عامل مهمی هستند که جمعیت کسب کار را تحت تاثیر قرار می دهند. شما میتوانید در فضای پرورشی هر 3 عامل را کنترل کنید و بالاترین راندمان کاری با بازدهی را از این پرنده دریافت نمایید. این در صورتی است که در طبیعت هیچ یک از 3 عامل گفته شده تحت کنترل نمیباشد. توجه داشته باشید یکی از مهمترین عواملی که در سال های اخیر موجب شده تا کبک های وحشی نسبت به گذشته از امنیت کمتری برخوردار باشند شکار بی رویه است. همین عامل باعث شده بسیاری از نژادهای کبک ها از بین برود.
. تغذیه
کبکها پرندگان همه چیزخواری هستند و تغذیه متنوعی دارند. غذای کبک ممکن است شامل بذر، ریشه، علف، دانه، حشرات و میوه باشد. آنها بسته به فراوانی و دسترسی آسان، منابع غذایی خود را از فصلی به فصلی دیگر عوض می‌کنند.
حتما بخوانید: صفر تا صد آموزش پرورش کبک + نکات ضروری
پرورش کبک
گوشت کبک از سال‌های دور به عنوان گوشت شکار توسط انسان، مصرف می‌شده است. امروزه اما به دلیل خواص بالای گوشت کبک و استقبال مردم، پرورش این پرنده به عنوان یک کسب وکار در حوزه پرورش طیور، رونق خوبی پیدا کرده است.
خواص گوشت کبک
گوشت این پرنده، غنی از ویتامینهای مختلف از جمله گروه E ، A ، B و ریز مغذی‌هایی مانند منیزیم، فسفر، پتاسیم، کلسیم و مس است. همچنین گوشت این پرنده، حاوی ویتامین B12 است که به هضم آسان گوشت در بدن انسان کمک میکند و هیچ گونه ناراحتی ایجاد نمی‌کند. یک امتیاز واضح گوشت این پرنده، مقدار زیاد پروتئین آن بوده که برای کودکان و افراد سالمند ایده‌آل است. گوشت کبک سطح هموگلوبین خون را عادی کرده و سیستم عصبی فرسوده را تسکین میدهد. گوشت این پرنده حاوی کلسترول کمی بوده و بنابراین برای افرادی که رژیم‌های غذایی کم چربی دارند، مناسب است. ویتامین B6 موجود در گوشت کبک، میزان کلسترول خون را کاهش میدهد و ویتامین B12، عملکرد رگ‌های خونی و کل سیستم گردش خون را بهبود می‌بخشد.
جوجه کشی
اولین و کلیدی‌ترین بخش در صنعت پرورش کبک، جوجه کشی است. مدت زمان جوجه کشی برای این پرنده در حدود 24 روز است. امروزه برای این منظور از دستگاه جوجه کشی استفاده می‌شود. این دستگاه دما و رطوبت لازم برای رشد جنین‌های کبک را به صورت اتوماتیک و با دقت بالا کنترل میکند. به علاوه این دستگاه چرخش تخم‌ها را نیز به صورت اتوماتیک انجام میدهد.
نگهداری از جوجه کبک
پس از مرحله جوجه کشی و بعد از اینکه جوجه‌ها سر از تخم بیرون آوردند، نوبت به نگهداری از جوجه کبکها می‌رسد. وزن این جوجه‌ها بعد از تولد حدود 18 گرم است. مهمترین نکته برای پرورش جوجه‌های جوان دمای محیط زندگی آنها است. دمای محیط برای جوجه‌های تازه متولد شده، باید چند درجه از محیط زندگی کبک‌های بالغ گرم‌تر باشد. دمای محیط برای روزهای اولیه بعد از تولد، 35 درجه سانتیگراد توصیه می‌شود. در ادامه رشد جوجه کبکها، توصیه می‌شود تا دمای محیط در هر هفته 2 درجه کاهش پیدا کند. در روزهای اول زندگی جوجه کبکها، دسترسی راحت به آب و دان برای جوجه‌ها بسیار مهم است.
غذای کبک
هزینه‌های مرتبط با تغذیه به طور معمول حدود 60 تا 70 درصد کل هزینه‌های یک مزرعه پرورشی کبک را در بر می‌گیرد. میزان غذای مورد نیاز برای کبک‌های پرورشی در هر دوره از رشد، به عوامل زیادی مرتبط است. معمولا این میزان بر حسب سن، اندازه، فصل، میزان تحرک و دمای محیط نگهداری از پرنده متفاوت است. برای کبکها در ابتدای زندگی یعنی در هفته اول، 7 گرم و در آخرین دوره زندگی روزانه 30 گرم جیره در نظر گرفته می‌شود. پرورش دهندگان معمولا از مخلوطی از ذرت، سویا، سبوس گندم، نمک، ویتامینهای مورد نیاز و مکمل‌های معدنی لازم به عنوان غذای کبک استفاده می‌کنند.
بیماری های کبک
یکی از عواملی که می‌تواند عمر کبک و میزان رشد آن را تحت تاثیر قرار دهد بیماری است. در طول دوره رشد خود با بیماری هایی چون بیماری نیوکاسل، بیماری آبله، بیماری برونشیت، بیماری آسیت و بیماری اسهال سفید دست و پنجه نرم خواهد کرد.
حتما بخوانید: آموزش ساخت قفس کبک
پرورش کبک تخمگذار یا مولد
بهترین سیستم برای پرورش کبک تخمگذار و مولد، استفاده از قفس است. این مسئله به این دلیل توصیه می‌شود که در سیستم قفس هم آلودگی تخم‌ها به حداقل می‌رسد و هم شکسته شدن آنها به پایین‌ترین حد خود، خواهد رسید. بهتر است جنس قفس‌ها از مفتول ضد زنگ انتخاب شود. کبک‌های وحشی در بین ماه‌های فصول بهار و تابستان تخمگذاری می‌کنند به همین دلیل برای کبک‌های پرورشی تخمگذار باید شرایط دمایی و نوری مشابه این فصول، شبیهسازی شود. این شرایط شامل 14 تا 17 ساعت روشنایی و دمای محیطی بین 22 تا 25 درجه سانتی گراد است. رطوبت محیط نیز باید تا 65 درصد تنظیم شود.
پرورش کبک گوشتی
برای پرورش کبک های گوشتی در ابتدای مرحله پرورش جوجه‌ها، از سیستم بستر استفاده می‌شود. همانطور که گفته شد دمای محیط در ابتدا باید در حدود 35 درجه سانتیگراد تنظیم شده و پس از رشد جوجه‌ها، هر هفته 2 درجه از دمای سالن کاسته شود تا دما در نهایت به 28 درجه سانتیگراد، کاهش پیدا کند. جوجه‌ها بعد از گذشت یک ماه، به قفس مخصوص کبک منتقل می‌شوند. از این زمان در حدود 12 هفته وقت نیاز است تا کبکها به حداکثر وزن خود دست پیدا کنند.
تنوع و سلامت وعده‌های غذایی مهمترین اصول تغذیه سالم در دنیای امروز است. گوشت پرندگانی مانند کبک به دلیل پروتئین بالا و چربی کم، می‌تواند یکی از منابع سالم در سبد غذایی افراد باشد. همچنین پرورش کبک با توجه به محبوبیت گوشت این پرنده در میان مردم، می‌تواند کسب وکار پرسودی باشد.
شما برای ما از کبک و شناخت آن بنویسید
در این مطلب از سایت طیوران سازه سعی کردیم شما را با پرنده کبک به طور کامل آشنا کنیم. اگر شما دوست دارید اطلاعات خاصی در این باره داشته باشید می توانید اطلاعات مورد نظر خود را از طریق قسمت نظرات با ما در میان بگذارید تا ما اطلاعات مورد نظر شما را بررسی کنیم و آن را به مطلب اضافه نمایید. چنانچه سوالی نیز در این باره دارید می توانید سوالات خود را از این طریق با ما در میان بگذارید تا پشتیبان سایت به سوالات شما پاسخ دهند.
سوالات متداول
بله در فواصل کوتاه و سراشیبی ها پروار می کند
به سه عامل مهم آب و دان، شرایط آّ و هوایی ، شکار
15 سال کبک پرواز میکند ؟
جمعیت پرنده کبک به چه عواملی بستگی دارد؟
عمر کبک چقدر است؟
